Ondertussen vond ik het wel weer eens tijd worden voor een nieuwe Mama Sam’s adviescolumn. Dit keer met een wat zwaarder onderwerp waar ik een lange tijd over heb nagedacht. Het onderscheid tussen jongens en meisjes.
Al sinds mensenheugenis is er een rolverdeling geweest tussen mannen en vrouwen. De vrouw, zorgzaam van karakter, bleef thuis om voor de kinderen (die zij gebaard had) te zorgen en de man ging aan het werk om voor zijn gezin te zorgen. Toch zijn er in de geschiedenis voorbeelden te vinden van sterke vrouwen die zich los maakten van deze stereotypering. Vrouwen die eigenlijk liever iets anders wilden gaan doen dan alleen maar voor hun kinderen en mannen zorgen. Ik noem zo maar even een Margaret Hamilton; dankzij haar konden we naar de maan, Kathrine Switzer; de eerste vrouwelijke Boston Marathon loper en Amelia Earhart; de eerste vrouw die met haar vliegtuig de Atlantische Oceaan overstak. Het losmaken van de standaardrollen is dus niets vreemds.
De geschiedenis voor mannen die liever een andere rol wilden is helaas in mijn ogen iets treuriger. Vaak moesten zij een dubbelleven lijden. Nog steeds wordt thuis zorgen voor de kinderen en het huis niet gezien als een belangrijk beroep. Het is iets wat je gewoon doet en wat niet gezien wordt, tenzij het blijft liggen. Je zal in de geschiedenisboeken dan ook niet snel lezen over Hendrik de Zevende die het liefst thuis voor de kinderen zorgde terwijl zijn vrouw het land regeerde. Een treurige situatie die nog steeds leeft. Want, wanneer een man aangeeft wat meer thuis te willen zijn voor de kinderen, wordt er nog steeds een wenkbrauw opgetrokken.
Het is duidelijk dat we hierin de laatste jaren verandering willen inbrengen. Mannen krijgen langer ouderschapsverlof en vrouwen worden, soms noodgedwongen, gestimuleerd om te werken en studeren. Een flinke stap in de goede richting. Maar waar ontstaat dit onderscheid tussen mannen en vrouwen? Hoe kan het zo zijn dat speelgoed in de decembergids wordt onderscheiden met jongensspeelgoed en meisjesspeelgoed in plaats van enkel leeftijden?
Het onderscheid begint al in de buik. “Hoera we zijn zwanger!” en dan vol spanning uitkijken naar de 20 weken echo want dan weten we wat het is! Nou ja als je geluk hebt een baby en soms wel meerdere… Toegegeven, ik wilde ook heel graag weten of er een jongen of meisje groeide in mijn buik. Vond ik dat zo belangrijk en was het zo praktisch om het te weten? Ik wijt het aan mijn aangeboren nieuwsgierigheid. De babykamer werd toch een kamer die neutraal was, Anton Pieck stijl met een aparte sterrengedeelte. Fawn werd geboren en ik had niets roze in huis gehaald. Terwijl ze zoet in het ziekenhuisbedje lag te slapen, toch maar een fuchsia shirtje gekocht want het stond haar zo zoet.
Inmiddels is mijn meisje alweer 5 jaar en is ze bezig met het hele jongens en meisjes verschil. Omdat ik haar altijd zo neutraal mogelijk heb willen opvoeden heeft ze zowel “meisjes” als “jongens” speelgoed. Vindt ze het leuk/gaaf/stoer/mooi, dan mag het op haar wensenlijstje. Zo vond ik het stiekem erg grappig dat ze per se een Spider-Man outfit wilde hebben voor carnaval. De dag erna wilde ze haar prinsessenjurk aan en ik vind het allemaal prima.
Helaas geld dit niet voor iedereen. Het is vaak voor de oudere garde lastig om zo neutraal mogelijk te blijven. Onlangs was ik met Fawn bij de Intratuin en mocht ze even in het kindergedeelte spelen. Twee jongetjes rond haar leeftijd waren ook al aan het spelen. Spontaan als ze is vroeg ze of ze mee mocht spelen en kreeg ze van de jongens te horen: “maar je bent een meisje!” Opa die zat mee te kijken moedigde dit gedrag vanaf zijn stoel aan en riep naar zijn jongens: “Girly Girly”. Verbaasd keek ik zijn kant op en dacht bij mezelf: wat loop je nu te roepen?! Fawn haalde haar schouders op en zei: “nou en ik kan ook klimmen en zo”. De jongens accepteerden het en al snel speelden ze superhelden na en werden de verschillen minimaal aangehaald.
Toch maak ik me hier zorgen om. Waarom zouden jongens en meisjes vanaf een bepaalde leeftijd niet meer met elkaar kunnen samenspelen? Moet een meisje dan zo nodig het poppenhoekje ingeduwd worden en het jongetje de stoere timmerhoek ingepushed worden? Door op zo’n jonge leeftijd al een duidelijke rolverdeling op te pinnen hou je het onderscheid tussen mannen en vrouwen in de hand. Wat hierin ook verontrustend is, is het feit dat er vaak lacherig wordt gedaan over een meid of jongen die wel de stap durft te zetten om zijn eigen ik te zijn. Een meisje dat gaat voetballen is vast en zeker lesbisch en een jongen die verzorging kiest op school moet wel homo zijn. Mag een meisje niet gewoon gek zijn op voetballen zonder op zoek te gaan naar een verklaring voor haar bijzondere keuze? Moeten we niet gewoon dankbaar zijn dat er ook mannen voor bijvoorbeeld verpleegkunde kiezen?
Labels: we kunnen er geen genoegen van krijgen. Onze keukenkastjes, boeken, games en ja, ook mensen krijgen allemaal ordelijk een labeltje opgeplakt. Vaak ook meerdere om het even helemaal geanalyseerd te hebben. Mijn labels: Moeder, vrouw, 30 plusser, alleenstaand, blogger, gamer, technisch onderlegd, zorgzaam, kind, chronisch ziek, doorzetter en zo zijn er nog veel meer labels te pas en onpas op me geplakt. Zelf zie ik mezelf als gewoon Sam: een mens die van andere mensen houdt en altijd op zoek is naar antwoorden. Ook ik heb ongemerkt labels geplakt op Fawn zo is ze mijn dochter, bijna oudste kleuter, krijgt ze een antroposofische scholing en moet ze door de katten in huis wel een dierenliefhebster zijn.
Is het labelen op zich dan al verkeerd? Nee, persoonlijk denk ik niet dat een label op zichzelf verkeerd is, immers is het fijn om te weten wat er in zit. Wel is het belangrijk dat je de vrijheid en ruimte moet kunnen voelen om je los te maken van labels waar je wellicht niet prettig bij voelt of labels toe te kunnen voegen zonder dat er een verantwoording bij moet komen kijken.
Hiermee kom ik op de namen van de mediums waar ik voor schrijf, Female-Gamers.nl en Techgirl.nl Allebei twee sterke vrouwelijke namen waar ik met liefde voor schrijf. Hiermee heb ik bewust gekozen om mezelf te onderscheiden als vrouw. Dit wil niet zeggen dat ik mannen haat of onderscheid wil aanmoedigen. Ik heb hiervoor gekozen omdat ik me gesterkt voel door de andere vrouwen in de beide teams. Allemaal in mijn ogen sterke vrouwen die liefde hebben voor hun vak. Als meisje die van techniek en games hield voelde ik me soms in mijn jeugd erg onbegrepen, waar waren de andere meiden die ook liever achter de PC zaten dan achter de make-up tafel? Hoewel zowel mijn zusje, vrachtwagenchauffeur, en ik beide een voorliefde hebben voor “mannelijke” beroepen zien wij dit beide niet zo. We doen gewoon wat we leuk vinden om te doen en zo voed ik ook mijn dochter op.
Ik droom van de dag waarop vrouw, man, transgender, homo, lesbisch, biseksueel, hetero, blank, donker, moslim, christen, atheïst en noem zo maar op geen labels zijn die met een vies gezicht worden opgeplakt. Dat we gewoon met zijn allen mogen zijn wat we allemaal zijn: mens! Fawn gewoon kan zeggen dat ze Spider-Man is zonder dat er geroepen wordt: maar je bent een meisje! Zou die dag ooit komen? Ben jij je bewust van de labels die je op je kinderen plakt? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat er geen campagnes meer gehouden moeten worden voor acceptatie? Hoe zorgen we ervoor dat men mag zijn wie men wilt zijn?
Mijn advies daarin wat ik altijd tegen mijn dochter zeg als ze weer roept dat ze; Dokter, Model, Danseres, Hond, Kikker, Jongen, Juf, Spider-Man, Gamer etc wilt worden: als jij dat wilt, dan kan dat!
